تصویری نو از جهت مجهول در زبان فارسی بر اساس چارچوب نقس گرایانه گیون

نویسندگان

علیرضا خرمایی

مریم موسوی

چکیده

گیون (2001) چارجوبی جامع را برای بررسی جهت های ناگذرا عرضه می‎ کند. او این جهت ها را به دو دستة عمدتاً معناشناختی و عمدتاً کاربردشناختی تقسیم می کند و با قرار دادن مجهول در دستة دوم، می کوشد تا با تکیه بر مفهومِ «موضوعیت نسبی» و دو معیار سنجش آن، یعنی تداوم پیش رو و فاصلة پس رو، نقش مجهول و شرایط کاربرد آن را تبیین کند. به علاوه، او هفت بافت را که در آنها مجهول به کار می رود، معرفی می کند. در مقالة حاضر، نشان داده می شود که چارچوب تحلیل گیون تا چه حد با داده های زبان فارسی سازگار است. به علاوه، نشان داده می شود که، علی رغم سکوت گیون در خصوص رابطة بین نقش مجهول و بافت های هفت گانة کاربرد آن، بین این دو پیوند محکمی وجود دارد. در نهایت، مشخص خواهد شد که چارچوب تحلیل اتخاذ شده چه نکاتی را در مورد مطالعاتِ پیشینِ زبان شناسان ایرانی در حوزة مجهول روشن خواهد ساخت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نقش گرایانه ی جهت مجهول بر اساس چارچوب گیون

پدیده ی مجهول و فرآیند مجهول سازی در چارچوب رویکردهای مختلف زبان شناسی مورد بررسی قرارگرفته است و زبان شناسان ایرانی نیز، مجهول را از جنبه های مختلفی بررسی کرده اند. پژوهش حاضر، به بررسی انطباق جهت مجهول در زبان فارسی با چارچوب نقش گرایی گیون (2001) پرداخته است که طبق این چارچوب نقش اساسی مجهول کتمان کنش گر می باشد و شرط کاربرد آن غیر موضوعی بودن کنش گر است. بدین منظور، صدساخت معلوم و صد ساخت م...

15 صفحه اول

بررسی جهت میانه در فارسی بر اساس چارچوب نقش گرایانه گیون

ساخت میانه در چارچوب رویکردهای مختلف زبانشناسی توسط زبانشناسان ایرانی و غیرایرانی مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از زبانشناسان از جمله گیرارتز و کوی چنز (2007)، حق بین(1383) و اسماعیلی فرد(1389) به بررسی ساخت میانه در زبان های مختلف پرداخته اند. آن ها ساخت میانه را به لحاظ نحوی معلوم و از حیث معنایی مجهول می دانند و آن را در تقابل با جهت معلوم و مجهول قرار می دهند. اما برخی دیگر از جمله شیباتا...

15 صفحه اول

معین شدگی و تحول ساخت مجهول در زبان فارسی از مجهول ایستا به مجهول پویا

«معین­­­­­شدگی» از معمول­ترین موارد دستوری­­شدگی در زبان‌ها است و به کاربرد افعال واژگانی در نقش فعل معین در برخی ساخت‌های دستوری اطلاق می­شود. در زبان فارسی نیز اکثر فعل­های کمکی امروز، قبل از فارسی دری عمدتاً فعل واژگانی بودند و کاربرد ثانوی آنها در نقش فعل معین نتیجه معین­شدگی ­است. در این مقاله با بررسی روند تحول ساخت مجهول از فارسی باستان و میانه تا فارسی دری به این مسئله می­پردازیم که آیا ...

متن کامل

مسئلۀ مجهول در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا

وجود ساخت مجهول همواره از موضوعات مباحثه‌برانگیز در نحو زبان فارسی بوده است. در سنت دستورنویسی و نیز اغلب تحلیل‌های زبان‌شناختی، توالی اسم مفعول فعل متعدی و فعل کمکی «شدن» ساخت مجهول فعلی به‌شمار رفته است. در این میان، مقالۀ حاضر می‌کوشد تا از منظر برنامۀ کمینه‌گرا و نیز برپایۀ تمایزی که اِموندز (2006) میان پسوند اسم مفعول[1] در مجهول‌های فعلی[2] و صفتی[3] قائل است، نشان دهد که آنچه در این زبان ...

متن کامل

مقایسهء ساختار معلوم و مجهول (جهت فعل) در زبان روسی و فارسی

رابطهء بین فاعل، مفعول و متمم، بر اساس خاصیت ترکیب پذیری فعل، و عدم وجود چنین رابطه ای (عدم وجود مفعول یا متمم) باعث می شود که افعال در زبان فارسی به دو گروه معلوم و مجهول تقسیم شوند. در زبان فارسی، افعال معلوم افعالی اند، با خاصیت ترکیب پذیری، باعث به وجود آمدن مفعول یا متمم در جمله می شوند. برعکس افعال معلوم، افعال مجهول به علت ماهیت ترکیب پذیری شان، نمی توانند دارای مفعول باشند. در زبان...

متن کامل

بازسازی تکواژ مجهول ساز در گذشته زبان فارسی

بر اساسی همه منابع دستوری زبانهای ایرانی میانه غربی و شرقی، برای بیان مفهوم فعلی مجهول سه امکان متفاوت وجود داشت: الف : پیوستن تکواژ صرفی به ماده مضارع فعل که معمولاً برای ساخت فعل مضارع مجهول و در پاره ای از موارد برای فعل ماضی جعلی مجهول به کار می رفته است

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های زبان شناسی تطبیقی( علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2252-0740

دوره 5

شماره 9 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023